SessizDüşünür
Active member
İsrail’in ABD Lideri Donald Trump periyodunda başlayan bölgedeki Arap ülkeleriyle olağanlaşma sürecinin aslında kendi güvenliğini sağlamaya yönelik olduğunu tabir eden Doç. Dr. Gökçe, “ABD’nin Afganistan’dan çekilmesi, İsrail’in bölgedeki Arap ülkeleriyle yapmış olduğu olağanlaşma mutabakatlarını daha da değerli kıldı. Zira İsrail’in güvenliği uzaktan Afganistan’dan sağlanıyordu. ABD Afganistan’dan çekilerek bu bölgede İsrail’i adeta yalnızlığa itmiş oldu. Burada bölgesel bir güç olan Türkiye’nin de İsrail’in olağanlaşma süreci ve yakınlaşması İsrail’in güvenliği açısından elzem olarak değerlendirildi. Bunun için de Türkiye’ye bir yakınlaşma siyaseti izlemeye başladılar. Bu bölge barışı için pek değerli. Artık bölgede bir İsrail-Filistin çatışması var. ötürüsıyla bu çatışmanın masada çözülebilmesi tarafların bir ortaya gelmesi lazım ve taraflarla diyalog gerekiyor. ötürüsıyla bunu da yapabilecek bir ülkelerden bir tanesi de Türkiye. Yani İsrail’i diplomatik denetim altına alabilmek için Türkiye değerli bir aktör” değerlendirmesinde bulundu.
Normalleşme Doğu Akdeniz’de neleri değiştirir?
Gaziantep Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Fuat Gökçe, Doğu Akdeniz konusunun da olağanlaşma boyutunda ehemmiyeti olduğunu tabir ediyor:
“Özellikle 1995’ten daha sonra Avrupalı ülkelerin Doğu Akdeniz’e olan ilgisi arttı ve Yunanistan, Doğu Akdeniz’deki ülkelerle deniz yetki alanları mutabakatlarını imzalayarak Türkiye’yi çevrelemeye çalıştı. Bu da bir çatışma ortamı yarattı. Zira Türkiye’nin Mavi Vatan olarak isimlendirdiği yerler, o ülkelerin yapmış olduğu mutabakatlarla adeta hapsedildi ve bu durum Türkiye’nin menfaatlerine ziyan vermeye başladı. Türkiye de buna etkin bir siyasetle karşılık vererek kendi Mavi Vatan çizgisi oluşturdu. Fakat bir biçimde de Yunanistan’ın muahede yapmış olduğu İsrail, Mısır üzere ülkelerle deniz yetki alanlarının belirlenmesi konusunda mutabakat yapması gerekiyordu. Türkiye’nin İsrail ile olağanlaşması ile birlikte bu deniz yetki alanlarının yine belirlenmesi, Türkiye ve Doğu Akdeniz’in güvenliği açısından pek değerlidir. Bir de ekonomik çıkarlar var. İsrail’in ve Mısır’ın elektrik gücünün Avrupa’ya gönderilmesi gerekiyor. İptal edilen bir Eastmed projesi yerine ikame edilmesi düşünülen elektrik gücü gönderilmesi için bu çizginin Türk karasularından geçmesi ve bunun için de bir mutabakat yapılması gerekiyor. İkinci bir mevzu da İsrail ya da Mısır doğalgazının kesinlikle Avrupa’ya ulaştırılması gerekiyor. Bu gazın İsrail üzerinden Türkiye’ye getirilerek boru sınırlarıyla gönderilmesi en yanlışsız yol olacak. Bunun da Türkiye’ye ekonomik getirisi var. Bunun için de Türkiye-İsrail yakınlaşmasının gerçek bir adım.”
‘Türkiye-İsrail bağlarının düzelmesi Türkiye’den daha hayli İsrail’in işine yarıyor’
“ötürüsıyla hem ekonomik, hem siyasi, hem bölgesel tahliller birebir vakitte bölgenin güvenliği açısından Türkiye ile İsrail’in yakınlaşması gerekliydi” diye devam eden Gökçe, şunları ekledi:
“Ama bu tabi Türkiye’nin yakınlaştığı manasına gelmiyor. İsrail bu mevzuda adım attı. Kendi güvenliğini sağlayabilmek ve bu ekonomik niçinlerden dolayı bölgedeki değerli bir aktör olan Türkiye’yle yakınlaşması gerekiyordu ve bu mevzuda adım attı. Türkiye bundan ne çıkarabilir? Türkiye’nin İsrail’le yakınlaşması tahminen ABD’den F-16’ların alınması konusunda ya da ABD-Türkiye bağlarına az da olsa katkı sunar. Türkiye-İsrail münasebetlerinin düzelmesi Türkiye’den daha fazlaca İsrail’in işine yarıyor.”
Normalleşme Doğu Akdeniz’de neleri değiştirir?
Gaziantep Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Fuat Gökçe, Doğu Akdeniz konusunun da olağanlaşma boyutunda ehemmiyeti olduğunu tabir ediyor:
“Özellikle 1995’ten daha sonra Avrupalı ülkelerin Doğu Akdeniz’e olan ilgisi arttı ve Yunanistan, Doğu Akdeniz’deki ülkelerle deniz yetki alanları mutabakatlarını imzalayarak Türkiye’yi çevrelemeye çalıştı. Bu da bir çatışma ortamı yarattı. Zira Türkiye’nin Mavi Vatan olarak isimlendirdiği yerler, o ülkelerin yapmış olduğu mutabakatlarla adeta hapsedildi ve bu durum Türkiye’nin menfaatlerine ziyan vermeye başladı. Türkiye de buna etkin bir siyasetle karşılık vererek kendi Mavi Vatan çizgisi oluşturdu. Fakat bir biçimde de Yunanistan’ın muahede yapmış olduğu İsrail, Mısır üzere ülkelerle deniz yetki alanlarının belirlenmesi konusunda mutabakat yapması gerekiyordu. Türkiye’nin İsrail ile olağanlaşması ile birlikte bu deniz yetki alanlarının yine belirlenmesi, Türkiye ve Doğu Akdeniz’in güvenliği açısından pek değerlidir. Bir de ekonomik çıkarlar var. İsrail’in ve Mısır’ın elektrik gücünün Avrupa’ya gönderilmesi gerekiyor. İptal edilen bir Eastmed projesi yerine ikame edilmesi düşünülen elektrik gücü gönderilmesi için bu çizginin Türk karasularından geçmesi ve bunun için de bir mutabakat yapılması gerekiyor. İkinci bir mevzu da İsrail ya da Mısır doğalgazının kesinlikle Avrupa’ya ulaştırılması gerekiyor. Bu gazın İsrail üzerinden Türkiye’ye getirilerek boru sınırlarıyla gönderilmesi en yanlışsız yol olacak. Bunun da Türkiye’ye ekonomik getirisi var. Bunun için de Türkiye-İsrail yakınlaşmasının gerçek bir adım.”
‘Türkiye-İsrail bağlarının düzelmesi Türkiye’den daha hayli İsrail’in işine yarıyor’
“ötürüsıyla hem ekonomik, hem siyasi, hem bölgesel tahliller birebir vakitte bölgenin güvenliği açısından Türkiye ile İsrail’in yakınlaşması gerekliydi” diye devam eden Gökçe, şunları ekledi:
“Ama bu tabi Türkiye’nin yakınlaştığı manasına gelmiyor. İsrail bu mevzuda adım attı. Kendi güvenliğini sağlayabilmek ve bu ekonomik niçinlerden dolayı bölgedeki değerli bir aktör olan Türkiye’yle yakınlaşması gerekiyordu ve bu mevzuda adım attı. Türkiye bundan ne çıkarabilir? Türkiye’nin İsrail’le yakınlaşması tahminen ABD’den F-16’ların alınması konusunda ya da ABD-Türkiye bağlarına az da olsa katkı sunar. Türkiye-İsrail münasebetlerinin düzelmesi Türkiye’den daha fazlaca İsrail’in işine yarıyor.”